فانوس

فانوس یا فانوس دریایی یکی از کمک‌ها برای ناوبری در دریاها است.

فانوس معمولاً یک ساختمان برجی‌شکل است که از بالای آن با سیستمی از چراغ‌ها و لنزهای نوری علامت‌هایی برای شناورها فرستاده می‌شود. در قدیم برای این کار از آتش هم استفاده می‌شده.

با گسترش سامانه‌های نوین و پیشرفته ناوبری، امروزه (سال ۲۰۰۶م) تعداد فانوس‌ها در جهان به کمتر از ۱۵۰۰ عدد کاهش یافته‌است. 

  

واژه فانوس از زبان یونانی به فارسی آمده و یونانی آن فاروس است. هم‌اکنون در بسیاری از زبان‌های اروپایی فانوس را فارو می‌نامند.

از گذشته‌های دور ایرانیان در سواحل خلیج فارس و دریای عمان ساختمانهای بلند می‌ساختند و بر فراز آنها آتش می‌افروختند. این ساختمانها خَشاب نام داشت. خشاب نقاط کم عمق آب را مشخص می‌نمود و وظیفه خبررسانی را بر عهده داشته‌است. شرح مکتوب خَشاب در سفرنامه نئارک (نئارخوس) دریاسالار اسکندر مقدونی، سفرنامه ناصرخسرو نوشته‌های مسعودی -تاریخ‌نگار ایرانی- و ادریسی آورده شده‌است.